Εκτός από το νερό, ο καφές και το τσάι θεωρούνται τα πιο αναζωογονητικά ποτά σε όλο τον κόσμο. Περιέχουν ευεργετικά συστατικά που συμβάλλουν θετικά στην υγεία και είναι η καλύτερη δικαιολογία για να συναντηθούμε με καλούς φίλους.
Λίγα λόγια για τον Καφέ …
Διαθέτει πολλές ποικιλίες με διαφορετικές εντάσεις στην υφή και στην γεύση. Οι σπόροι του μεγαλώνουν σε δέντρα που βρίσκονται σε περισσότερες από 50 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ψήνονται, αλέθονται και στη συνέχεια βράζουν με διαφορετικές τεχνικές για να φτάσει νόστιμα στο φλιτζάνι μας.
Λίγα λόγια για το Τσάι …
Περισσότερα από τα δύο τρίτα των ανθρώπων του κόσμου πίνουν αυτό το ρόφημα που προέρχεται από τα φύλλα ενός θάμνου που ονομάζεται Camellia sinensis. Συνήθως βράζει πρώτα σε ζεστό νερό για λίγα λεπτά και μετά σερβίρετε ζεστό ή μαζί με πάγο τις καλοκαιρινές ημέρες.
Και τα δύο συνδυάζουν γεύση, άρωμα, κοινωνικοποίηση και φυσικά περιεκτικότητα σε καφεΐνη.
Υπάρχουν όμως και άλλες ουσίες που βρίσκονται και στα δύο γνωστά ροφήματα;
Και αν ναι, είναι αλήθεια ότι συνδέονται με την πρόληψη στην εμφάνιση ορισμένων από τα πιο γνωστά νοσήματα;
Ας δούμε παρακάτω κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα σχετικά στοιχεία !!!
Αντιοξειδωτική Δράση
Οι ελεύθερες ρίζες είναι ενώσεις που σχηματίζονται ως παραπροϊόντα του μεταβολισμού των κυττάρων. Επίσης η παραγωγή τους στον οργανισμό προάγεται από την λήψη ορισμένων τροφών όπως τα επεξεργασμένα αλλαντικά. Η επιβλαβής δράση τους σχετίζεται με Αυτοάνοσες παθήσεις και Κακοήθειες.
Το τσάι και ο καφές βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να καταπολεμήσει τις ελεύθερες ρίζες με τις δικές τους χημικές ουσίες που ονομάζονται αντιοξειδωτικά.
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2
Τόσο το τσάι όσο και ο καφές συνδέονται με προληπτική δράση στην εμφάνιση αυτής της πάθησης.
Επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα διατηρώντας τα σταθερά κάτι που διατηρεί ομαλή την ανάγκη παραγωγής Ινσουλίνης από το πάγκρεας.
Νευροεκφυλιστικές Παθήσεις
Η καφεΐνη έχει την ικανότητα να μπλοκάρει το μόριο αδενοσίνης που δρα ως νευροδιαβιβαστής στο Νευρικό Σύστημα ενώ παράλληλα επιφέρει ταχύτερη δράση σε ντοπαμίνη και νορεπινεφρίνη.
Αν και ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι γνωστός, σε συνδυασμό με την αντιοξειδωτική δράση της θεωρείται ότι δρα ευεργετικά σε παθήσεις όπως Νόσος του Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ.
Καρδιαγγειακά Νοσήματα
Σε πρόσφατες μελέτες τα άτομα που έπιναν 3 έως 5 φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν λιγότερες πιθανότητες να έχουν συσσώρευση ασβεστίου στα αγγεία που φέρνουν αίμα στον καρδιακό μυ. Αυτό θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης καρδιακής νόσου.
Επίσης βοηθούν στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο με ελάττωση των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Ηπατικές Παθήσεις
Η κατανάλωση 3 ή περισσότερων φλιτζανιών καφέ την ημέρα μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες εμφάνισης χρόνιας ηπατικής νόσου, κίρρωσης και καρκίνου του ήπατος. Ο καφές περιέχει περισσότερες από 100 διαφορετικές χημικές ενώσεις και οι επιστήμονες προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τους ακριβείς ευεργετικούς τρόπους δράσης του.
Καρκίνος
Ο καφές και το πράσινο τσάι μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού και του προστάτη. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα αντιοξειδωτικά συστατικά τους όπως αυτά που ονομάζονται πολυφαινόλες θεωρούνται ότι συμβάλουν σε αυτή την κατεύθυνση.
Απώλεια βάρους
Αν πίνετε ροφήματα χαμηλών θερμίδων όπως καφέ και τσάι αντί για ζαχαρούχα αναψυκτικά , μπορεί να διαπιστώσετε ότι είναι πιο εύκολο να χάσετε βάρος.
Μπορούν να σας δώσουν ένα ήπιο διεγερτικό της πνευματικής διάθεσης και αντοχής χωρίς σχεδόν καθόλου θερμίδες. Φυσικά, αυτό δεν λειτουργεί αν προσθέσετε ζάχαρη και άλλα γλυκαντικά…
Εντερικό Μικροβίωμα
Ακούγεται κάπως παράξενο όμως τα διάφορα είδη μικροβίων που φυσιολογικά κατοικούν στο γαστρεντερικό μας σύστημα παίζουν κρίσιμο ρόλο στην υγεία μας. Μελέτες φανερώνουν ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφεΐνης και της σύστασης του μικροβιώματος. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται πως ο καφές συμβάλλει στην αύξηση της μικροβιακής βιοποικιλότητας ενώ η υψηλή περιεκτικότητα του καφέ σε πολυφαινόλες και διαλυτές φυτικές ίνες λειτουργεί ως τροφή για τα ωφέλιμα εντερικά βακτήρια και αυξάνει την δραστηριότητα και ποικιλομορφία τους.
Μην το παρακάνετε !!
Παρά τα οφέλη του καφέ και του τσαγιού για την υγεία, η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να σας προκαλέσει άγχος ή ευερεθιστότητα και να σας δυσκολέψει τον ύπνο. Μιλήστε με το γιατρό σας εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με το πόσο είναι υπερβολικό για εσάς.
Η ασφαλής ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης όπως ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων για τους ενήλικες είναι 400mg. Για τις έγκυες ή για εκείνες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες ή θηλάζουν, η ημερήσια πρόσληψη δεν πρέπει να ξεπερνά τα 200mg. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι αναγκαία η συμβολή του γιατρού. Όσον αφορά τα παιδιά και τους εφήβους είναι προτιμότερο να αποφεύγεται η χρήση της καφεΐνης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) Kochman J, Jakubczyk K, Antoniewicz J, Mruk H, Janda K. Health Benefits and Chemical Composition of Matcha Green Tea: A Review. Molecules. 2020 Dec 27;26(1):85. doi: 10.3390/molecules26010085. PMID: 33375458; PMCID: PMC7796401.
2) Tsigalou C, Tsolou A, Stavropoulou E, Konstantinidis T, Zafiriou E, Dardiotis E, Tsirogianni A, Bogdanos D. Unraveling the intricate dance of the Mediterranean diet and gut microbiota in autoimmune resilience. Front Nutr. 2024 May 16;11:1383040. doi: 10.3389/fnut.2024.1383040. PMID: 38818135; PMCID: PMC11137302. .
3) Dalamaga M, Tsigalou C. Diet patterns, gut microbiota and metabolic disorders: Perspectives and challenges. Metabol Open. 2024 Aug 8;23:100310. doi: 10.1016/j.metop.2024.100310. PMID: 39351486; PMCID: PMC11440080.
Δημήτρης Σπ.Τσαϊρίδης
MD, MsC, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
κιν:6972779231 d.tsairidis@dimokritos.org
Χριστίνα Κ.Τσίγαλου
MD, PhD, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
Αν.Καθηγήτρια Ιατρικής Μικροβιολογίας – Ανοσολογίας ΔΠΘ
κιν:6944193771 ch.tsigalou@dimokritos.org
Κωνσταντίνος Ι. Αρβανιτίδης
Bsc, MD, PhD, Μοριακός Βιολόγος – Ιατρός
κιν:6944555538 k.arvanitidis@dimokritos.org