Από την αρχή της επιδημίας του AIDS, 80 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν μολυνθεί με τον ιό ενώ 40 εκατομμύρια έχουν πεθάνει.

Στην Ελλάδα 19.000 σχεδόν συμπολίτες μας έχουν νοσήσει, σχεδόν 4 στους 5 είναι άνδρες, ενώ πάνω από 600 διαγνώσθηκαν θετικοί μόνο για το 2020.

HIV ή AIDS; Μήπως είναι το ίδιο;

Το HIV είναι το όνομα του Ιού, επίσημα γνωστός ως Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου.

Το AIDS ή Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας είναι το τελικό στάδιο της λοίμωξης από τον Ιό.

Πότε πρωτοεμφανίστηκε;

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 παρατηρήθηκαν και καταγράφηκαν στις ΗΠΑ τα πρώτα περιστατικά λοιμώξεων.

Πώς μεταδίδεται;

Οι κύριοι τρόποι μετάδοσης παραμένουν η σεξουαλική επαφή χωρίς την χρήση προφύλαξης και η μετάγγιση αίματος και παραγώγων του χωρίς αποτελεσματικό εργαστηριακό έλεγχο.
Άλλοι συνήθεις τρόποι αποτελούν η μετάδοση μεταξύ των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών από μολυσμένη βελόνα, ατυχήματα από αιχμηρά αντικείμενα σε ιατρονοσηλευτικό προσωπικό αλλά και η κάθετη μετάδοση που συμβαίνει από την έγκυο μητέρα προς το παιδί.

Τί σημαίνει Οροθετικός;

Η ανεύρεση αντισωμάτων έναντι του Ιού ή σωματιδίων του Ιού σε δύο συνεχόμενους εργαστηριακούς ελέγχους.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αρχικής HIV λοίμωξης;

Η νόσος αρχικά μπορεί να είναι πλήρως ασυμπτωματική ή να εκδηλωθεί με γενικά συμπτώματα Οξείας Λοίμωξης όπως Πυρετός, Αδυναμία-Καταβολή δυνάμεων, Διόγκωση Λεμφαδένων, διαταραχές από το Γαστρεντερικό Σύστημα κτλ.

Και ποια είναι τα συμπτώματα AIDS σε προχωρημένα στάδια της νόσου;

Τα τελικά συμπτώματα από την εκδήλωση της νόσου και με τα οποία έγινε αρχικά γνωστή προκύπτουν από την πλήρη εξασθένηση του Ανοσοποιητικού Συστήματος μετά από την μάχη με τον Ιό. Έτσι σε αυτούς τους ασθενείς εμφανίζονται Ευκαιριακές Λοιμώξεις όπου συνήθως δεν προσβάλλουν έναν υγιή οργανισμό, Σπάνιες Νεοπλασίες (Σάρκωμα Kaposi) κτλ.

Ποια είναι η δράση του Ιού;

Στοχεύει στο Αμυντικό σύστημα του οργανισμού και κυρίως σε μια κατηγορία Λευκών Αιμοσφαιρίων που ονομάζονται Τ-Λεμφοκύτταρα CD4+(Τ-Helpers-βοηθητικά) μέσω των οποίων αναγνωρίζονται και καταστρέφονται οι παθογόνοι εισβολείς.

Και γιατί είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί;

Ο Ιός έχει την ικανότητα να μεταλλάσσεται ταχύτατα και να εισέρχεται στο εσωτερικό κυττάρων του Ανοσοποιητικού συστήματος όπου παραμένει «κρυμμένος». Όταν εκδηλώνει την παθογόνο δράση του, καταφέρνει και ελαττώνει δραματικά τον αριθμό και την δραστικότητα τους καθιστώντας τον οργανισμό ευπαθή ακόμα και σε παθογόνα μικρόβια που θεωρούνται ακίνδυνα για τους υγιείς.

Υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία;

Ο HIV είναι Ρετροϊός και τα φάρμακα που στοχεύουν σε αυτόν ονομάζονται Αντιρετροϊκά. Ο συνδυασμός διαφορετικών Αντιρετροϊκών φαρμάκων μπορεί και σταματάει τη μόλυνση νέων κυττάρων του αμυντικού συστήματος, όμως δεν έχει καμία επίδραση σε κύτταρα που έχουν ήδη μολυνθεί και βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό του οροθετικού. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να σταματήσουν την εξέλιξη σε AIDS και επιτρέπουν στα άτομα με HIV λοίμωξη να ζήσουν φυσιολογικά για όσο διάστημα λαμβάνουν θεραπεία.

Έτσι τα Αντιρετροϊκά που υπάρχουν σήμερα δεν μπορούν να θεραπεύσουν πλήρως αλλά να καταστείλουν την HIV λοίμωξη και καθιστούν τις πιθανότητες να αναπτύξει AIDS κάποιος οροθετικός που θα λάβει έγκαιρη και σωστή θεραπεία ελάχιστες. Ταυτόχρονα σε πειραματικό επίπεδο έχει επιτευχθεί ακόμα και πλήρη ίαση σε ορισμένους ασθενείς κάτι που αφήνει μόνο ελπίδες για ολοκληρωτική αντιμετώπιση στο σύντομο μέλλον.

Ποιοι είναι οι τρόποι για να προφυλαχτώ;

Συστηματική χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή

Αποφυγή κοινής χρήσης αντικειμένων που πιθανόν φέρουν υπολείμματα από αίμα, όπως οδοντόβουρτσες ή ξυραφάκια

Αποφυγή της από κοινού χρήσης εξαρτημάτων χρήσης ουσιών (σύριγγες, βελόνες)

Έγκαιρη εξέταση για την ανίχνευση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ)

ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΟΤΙ

Είναι κάτι παραπάνω από ασφαλές να χαιρόμαστε την ζωή μαζί με Οροθετικούς συνανθρώπους μας. Το στίγμα και ο φόβος της νόσου αποτέλεσε τεράστιο κοινωνικό ζήτημα και στην χώρα μας. Και μπορεί η επιστήμη να προχωρά δίνοντας λύσεις και απαντήσεις, όμως οι διακρίσεις και ο διαχωρισμός παραμένουν ακόμα.

Τα άτομα με HIV λοίμωξη έχουν κάτι πιο κοινό από την ηλικία, τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή το HIV status: κουβαλούν το στίγμα.

Πριν θεραπεύσουμε την ασθένεια, ας θεραπεύσουμε την αδικία στους συνανθρώπους μας!!

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Guo JH, Zhang G, Qin QQ, Chen HJ, Wang L, Lyu F. [Progress in research of knowledge, attitude and practice of pre-exposure prophylaxis in men who have sex with men and its influencing factors]. Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi. 2022 Nov 10;43(11):1854-1859. Chinese. doi: 10.3760/cma.j.cn112338-20220427-00351. PMID: 36444473.

Van Heerden A, Humphries H, Geng E. Whole person HIV services: a social science approach. Curr Opin HIV AIDS. 2022 Nov 23. doi: 10.1097/COH.0000000000000773. Epub ahead of print. PMID: 36440805.

de la Court F, Boyd A, Davidovich U, Hoornenborg E, Schim Van Der Loeff MF, De Vries HJC, Van Wees DA, Van Benthem BHB, Xiridou M, Matser A, Prins M. Eligibility criteria vs. need for pre-exposure prophylaxis: a reappraisal among men who have sex with men in Amsterdam, the Netherlands. Epidemiol Infect. 2022 Nov 8;150:e190. doi: 10.1017/S0950268822001741. PMID: 36440637.

Δημήτρης Σπ.Τσαϊρίδης

MD, MsC, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
κιν:6972779231   d.tsairidis@dimokritos.org

Χριστίνα Κ.Τσίγαλου

MD, PhD, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
Επ.Καθηγήτρια Ιατρικής Μικροβιολογίας – Ανοσολογίας ΔΠΘ
κιν:6944193771   ch.tsigalou@dimokritos.org

Κωνσταντίνος Ι. Αρβανιτίδης

Bsc, MD, PhD, Μοριακός Βιολόγος – Ιατρός
κιν:6944555538 k.arvanitidis@dimokritos.org