Η ώρα για το πρώτο σχολικό κουδούνι της χρονιάς έχει φτάσει!! Μαθητές, δάσκαλοι και γονείς ετοιμάζονται για την φετινή τους συνάντηση και η ανυπομονησία, τα όνειρα αλλά και ο προσεκτικός σχεδιασμός για την νέα σχολική χρονιά έχουν ξεκινήσει..
Για κάποιους θα είναι πρωτόγνωρο ενώ για τους περισσότερους υπάρχει η εμπειρία των προηγούμενων ετών.
Ας δούμε μαζί, όσα καλό είναι να προσέξουμε έστω και την τελευταία στιγμή. Είναι λίγα, σύντομα και δίνουν την φροντίδα και προσοχή που όλα τα παιδιά διαρκώς χρειάζονται.
Προετοιμασία για τα παιδιά της πρώτης τάξης
Το άγχος της πρώτης ημέρας αφορά λίγο περισσότερο τα «πρωτάκια» αλλά και τους γονείς τους. Μια επίσκεψη στον χώρο του σχολείου όπως και στις υπόλοιπες δραστηριότητες (μουσική, αθλητισμός, ξένες γλώσσες) πριν από την επίσημη έναρξη θα προσφέρει μια πιο άνετη επαφή και ευκολότερη προσαρμογή στο νέο σχολικό περιβάλλον. Καλό θα ήταν να μπορέσει να γνωρίσει την δασκάλα ή τον δάσκαλο ή και άλλα παιδιά που θα είναι στην ίδια τάξη.
Η αγορά τσάντας και σχολικών ειδών είναι διασκεδαστική διαδικασία. Είναι καλό να γίνεται μαζί με το παιδί.
Θυμηθείτε … Αν και το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού εφαρμόζεται με μεγάλη προσοχή από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ένας τελευταίος έλεγχος στο βιβλιάριο εμβολίων ίσως αποκαλύψει μια εμβολιαστική δόση που θα προστατέψει το παιδί σας.
Η σχολική τσάντα των παιδιών
Εκτός από την εμφάνιση και το ανάλογο μέγεθος για κάθε ηλικία, σημασία έχει ο τρόπος μεταφοράς και η άνεση που προσφέρει. Είναι σημαντικό για κάθε μικρό μαθητή να μην μεταφέρει περιττό βάρος στην τσάντα του. Πολλά παιδιά εκτός από το άγχος των πρώτων ειδικά ημερών κουβαλούν μαζί τους και το υλικό για όλη την σχολική εβδομάδα με κίνδυνο επιβάρυνσης της σπονδυλικής στήλης.
- Μην υπερφορτώνετε με βάρος την τσάντα.
- Τοποθετήστε τα βαριά αντικείμενα στο κέντρο.
- Ελέγξτε μαζί με το παιδί καθημερινά την τσάντα και υπολογίστε ότι δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15-20% του σωματικού του βάρους.
Υπενθυμίστε στο παιδί να χρησιμοποιεί συμμετρικά τους δυο ιμάντες στήριξης (λουριά) κάθε τσάντας. Εάν χρησιμοποιεί μόνο τον ένα ώμο επιβαρύνει και καταπονεί ασύμμετρα τους μύες της πλάτης.
Έλεγχος Όρασης και Ακοής
Αν και οι πρώτες ενδείξεις για την ομαλή ψυχοκοινωνική και νεύροαισθητηριακή ανάπτυξη των παιδιών έχουν ήδη ελεγχθεί, καλό είναι να μην παραλείπεται μια επίσκεψη σε ειδικούς κατά την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Είναι πάντα χρήσιμο και ωφέλιμο να διαπιστώνεται η καλή υγεία των παιδιών που επιτρέπει την συμμετοχή με άνεση σε σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες. Όπως όμως χρήσιμη είναι και η πρώιμη διάγνωση σε μικρές ή μεγαλύτερες διαταραχές όπως κάποιου τύπου βαρηκοΐα ή η γνωστή σε όλους μας μυωπία, που μπορούν σε κάποιο βαθμό να επηρεάσουν την απόδοση κάθε παιδιού.
Διατροφή στο σχολικό περιβάλλον
Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή αποτελεί βασική προϋπόθεση για την άρτια πνευματική και σωματική ανάπτυξη κάθε παιδιού. Για αυτό και οι διατροφικές μας επιλογές που καθορίζουν την διατροφική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, αποκτούν ακόμα περισσότερη αξία και σημασία.
Προσπαθήστε λοιπόν να γίνετε το ζωντανό παράδειγμα για το παιδί και θυμηθείτε:
- Να μην παραλείπετε το πρωινό που είναι το αρχικό γεύμα στο πρόγραμμα 5 γευμάτων (πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό και βραδινό) που θα ακολουθεί
- Προτιμήστε παρασκευασμένα από εσάς γεύματα κατά την διάρκεια της ημέρας και αποφύγετε τα συσκευασμένα τρόφιμα
- Φροντίστε να υπάρχει γάλα, γιαούρτι, φρούτα, μέλι, δημητριακά, υδατάνθρακες, όσπρια, φυτικές ίνες, κρέας και ψάρι και άλλες ομάδες τροφίμων σε ισορροπημένη κατανομή εφόσον δεν παρουσιάζει αλλεργίες σε κάποιο από αυτά
- Αγοράστε αλλά και μαγειρέψτε μαζί του σαν κάποιο είδος παιχνιδιού
- Μην απαγορεύετε αλλά περιορίστε τις επιλογές με τις οποίες δεν συμφωνείτε
- Δείξτε υπομονή, ώστε να συνηθίσει και να αποκτήσει υγιεινές διατροφικές συνήθειες
- Μην ξεχνάτε την απαραίτητη ενυδάτωση!! Ένα μπουκάλι νερό είναι καλό να περιμένει το παιδί μετά από κάθε δραστηριότητα
Επαρκές και Σταθερό Πρόγραμμα στον Ύπνο
Ο Ύπνος είναι πολύ σημαντικό κεφάλαιο που επηρεάζει άμεσα την ανάπτυξη κάθε παιδιού αλλά και έμμεσα την συνολική ποιότητα ζωής και αλληλεπίδρασης κάθε οικογένειας.
Έρευνες έχουν καταδείξει πως η συμπεριφορά στην παιδική ηλικία επηρεάζεται από την ακανόνιστη ώρα ύπνου. Παιδιά χωρίς σταθερό πρόγραμμα είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν συναισθηματικές και μαθησιακές δυσκολίες, να εμφανίσουν ευκολότερα διάσπαση προσοχής και αδυναμία συγκέντρωσης ή δυσκολία στην κοινωνική συμπεριφορά. Είναι γνωστό πως ο ελλιπής ή ακατάστατος χωρίς ποιότητα ύπνος επηρεάζει αρνητικά την ωρίμανση του εγκεφάλου αλλά και τις πνευματικές λειτουργίες.
Φροντίστε να :
- Ορίσετε μια σταθερή ώρα για ύπνο κάθε βράδυ
- Κλείσετε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές και οθόνες τουλάχιστον μισή με μια ώρα πριν ξαπλώσει
- Καθιερώστε μια ρουτίνα προετοιμασίας(χαλαρωτικό ντουζ, πλύσιμο δοντιών, παραμύθι που διαβάζετε, ήπιος φωτισμός)
- Μην επιτρέπεται παιχνίδια με έντονη σωματική δραστηριότητα αμέσως πριν τον ύπνο ώστε να αποφύγετε την υπερένταση
Κανόνας 3-6-9-12
Ή αλλιώς, διατυπωμένο ήδη το 2008 από τον Γάλλο Ψυχίατρο Serge Tisseron : Όχι τηλεόραση πριν από τα 3 χρόνια, όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα 6, καθόλου Internet πριν από τα 9 χρόνια και καθόλου μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, Τik Tok) πριν από τα 12 …
Η είσοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, παιχνιδιών και ηλεκτρονικών συσκευών είναι αδιαμφησβήτητη. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τους ειδικούς ένα παιδί μπορεί να παίζει με τις παραπάνω συσκευές αλλά είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται ως οικογενειακές συσκευές που μοιράζονται με την άδεια των γονιών ώστε η χρήση τους να μην γίνει ανεξέλεγκτη. Επιπλέον, είναι καλύτερα να αποφεύγεται η χρήση τους ειδικά το βράδυ ώστε να ηρεμεί πιο εύκολα και να μην επηρεάζεται από την εναλλαγή ήχων, χρωμάτων και φωτεινότητας που διαταράσσουν τους ρυθμούς του.
Οι γονείς τείνουν να υποτιμούν τις συνέπειες των ψηφιακών εργαλείων σε παιδιά και να υπερεκτιμούν την βαρύτητα των προβλημάτων που προκαλούνται από τις ίδιες συσκευές στην εφηβεία, ενώ είναι επιστημονικά αποδεκτό ότι η παιδική ηλικία είναι πιο ευαίσθητη αισθητηριακά και ψυχολογικά στην χρήση αυτών των μέσων.
Τέλος, σε ότι αφορά την χρήση Internet και Social Media ας προετοιμάσουμε προσεκτικά τα παιδιά για την χρήση τους κατά την εφηβεία και ας θυμηθούμε κάποιους συμπυκνωμένους κανόνες
- Ό,τι τοποθετείς εκεί μπορεί να γίνει δημόσιο
- Ό,τι τοποθετείς εκεί θα μείνει για πάντα
Δεν πρέπει να πιστεύεις όλα όσα βρίσκεις
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.. Ειδικά στον ΣΔ τύπου 1!!!
Ακόμα και αν δεν θα αφορά εσάς άμεσα ή κάποιο παιδί από το περιβάλλον σας, περίπου 1 στα 300 παιδιά και έφηβοι στην Ευρώπη θα αναπτύξουν Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1, με μέση ηλικία εμφάνισης τα 12 – 14 έτη.
Ο Διαβήτης τύπου 1 χαρακτηρίζεται από την αδυναμία του οργανισμού να παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται Ινσουλίνη. Η εξέλιξη της νόσου είναι σταδιακή και εκδηλώνεται με συμπτώματα που κάθε γονιός είναι καλό να γνωρίζει. Έτσι, αν παρατηρήσετε στο παιδί σας
- Να πηγαίνει πολύ συχνά τουαλέτα, ειδικά κατά την διάρκεια της νύκτας ( Πολυουρία – Νυκτουρία)
- Να διψάει και να πεινάει περισσότερο από ότι συνήθως (Πολυδιψία – Πολυφαγία)
- Ξηρό στόμα (Ξηροστομία)
- Να είναι συχνά αδικαιολόγητα κουρασμένο
- Απώλεια κιλών που δεν δικαιολογείται
- Ευερεθιστότητα – Αλλαγές στην διάθεση
είναι χρήσιμο να μιλήσετε με τον Παιδίατρο σας.
Μπορεί να παραμένει δύσκολη η αποτροπή εμφάνισης. Με την πρώιμη διάγνωση και ευαισθητοποίηση όμως, καθώς και με την έγκαιρη έναρξη κατάλληλης θεραπείας προλαμβάνονται με τον καλύτερο τρόπο οι μακροχρόνιες συνέπειες.
Μιλήστε ανοικτά για το θέμα του Σχολικού εκφοβισμού – Bullying …
Bullying στο σχολείο, ενδοσχολική βία ή σχολικός εκφοβισμός, όποιον όρο και αν χρησιμοποιήσετε πρόκειται για έντονη και δυσάρεστη κατάσταση που καλύτερα όμως να ενημερώσετε εσείς πρώτοι το παιδί σας καθώς απειλεί την αίσθηση ασφάλειας που τόσο αναγκαία και απαραίτητη είναι για την υγιή ανάπτυξη παιδιού και εφήβου.
Αν και τα βίαια περιστατικά σε αυτές τις ευαίσθητες ηλικίες δεν αποτελούν αποκλειστικό γνώρισμα της εποχής μας, οι παραπάνω όροι χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια και αφορούν την επαναλαμβανόμενη και εσκεμμένη χρήση μορφών βίας μεταξύ παιδιών με σκοπό την πρόκληση πόνου και αναστάτωσης.
Μπορεί να έχει τις παρακάτω μορφές: Σωματική – Συναισθηματική – Λεκτική – Κεκαλυμμένος Εκφοβισμός – Ηλεκτρονική (γνωστό και ως Cyberbullying)
- Ενημερωθείτε πρώτα εσείς όσο καλύτερα μπορείτε για τους παραπάνω όρους
- Παρατηρήστε αλλαγές στην συναισθηματική κατάσταση και συμπεριφορά, σημάδια στο σώμα, αλλαγές στην σχολική απόδοση
- Ακούστε και μιλήστε στο παιδί σας
- Επικοινωνήστε με το σχολείο
Δεν χρειάζεται ούτε εφησυχασμός, αλλά ούτε και άσκοπη υπερβολή. Στο πλευρό κάθε παιδιού που το χρειάζεται, στο πλευρό όλων των παιδιών που βιώνουν απειλή και ανασφάλεια.
Ο σεβασμός του διαφορετικού άλλου που αξίζει τις ίσες ευκαιρίες με εμάς, είναι μάθημα ζωής για κάθε ηλικία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Wang ZL, Potenza MN, Song KR, Dong GH, Fang XY, Zhang JT. Subgroups of internet gaming disorder based on addiction-related resting-state functional connectivity. Addiction. 2022 Sep 11. doi: 10.1111/add.16047. Epub ahead of print. PMID: 36089824
Jesina O, Baloun L, Kudlacek M, Dolezalova A, Badura P. Relationship of Exclusion from Physical Education and Bullying in Students with Specific Developmental Disorder of Scholastic Skills. Int J Public Health. 2022 Aug 24; 67:1604161. doi: 10.3389/ijph.2022.1604161. PMID: 36090840; PMCID: PMC9448864.
Ionescu S, Jourdan-Ionescu C. Troubles du spectre de l’autisme: ce que nous an appris la pandémie COVID-19 [Autism Spectrum Disorders: What the COVID-19 Pandemic Has Taught Us]. Ann Med Psychol (Paris). 2022 Sep 6. French. doi: 10.1016/j.amp.2022.08.013. Epub ahead of print. PMID: 36091091; PMCID: PMC9444502.
Δημήτρης Σπ.Τσαϊρίδης
MD, MsC, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
κιν:6972779231 d.tsairidis@dimokritos.org
Χριστίνα Κ.Τσίγαλου
MD, PhD, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
Επ.Καθηγήτρια Ιατρικής Μικροβιολογίας – Ανοσολογίας ΔΠΘ
κιν:6944193771 ch.tsigalou@dimokritos.org
Κωνσταντίνος Ι. Αρβανιτίδης
Bsc, MD, PhD, Μοριακός Βιολόγος – Ιατρός
κιν:6944555538 k.arvanitidis@dimokritos.org